Uncovering the origins of the people of Lurucina/Akincilar.

Where did our ancestors come from?

One of the most talked and debated issues of the people of Lurucina is, ”who were our ancestors”?

Even many other Cypriots not from Lurucina have made countless claims. Some insist that we were Christian Greeks who converted to save tax. Many believe our origins were Venetians who converted to save themselves from discrimination from both Greeks and Turks. Some insist we originated from Ottoman Turks. No historical evidence has ever been presented to back up any claim. Some arguments though sounding plausible are often based on wishful thinking, political ideology and sometimes even prejudice. In this day and age our ethnic origins should not cause any embarrassment or concern, after all we all know the world is increasingly becoming a melting pot of diverse ethnic and religious backgrounds. History and evidence however can, and should be discussed, if only so we can enhance our knowledge on a realistic basis.

The people of Lurucina in spite of identifying themselves as Turkish Cypriots by ethnicity did in fact speak fluent Greek, which earned them the name Linobambaki (cotton wooleys) this was often used in derogatory terms to imply that they identified as Muslims to save tax or Christians to avoid National service. Some historians made fleeting references to the Linobambaki. but even they often went on what the general belief was, rather than any effort to research each claim on its own merits. Both Greek and Turkish Cypriots mocked and taunted the people of Lurucina in equal measure. It was these kinds of derogatory insinuations that cemented a bond and determination to prevail and succeed in keeping our unique diverse culture on a positive footing. The amazing thing is very few, if anyone, ever bothered to research our past beyond our family trees, therefore our history has been left to a few simple footnotes of passing phrases like ”The stronghold of the Linobambaki”.[1] and so on. With so many important centres of the island like Nicosia, Kyrenia, Famagusta etc why would anyone bother with a mere village which was the target of ridicule from many sides of the ethnic makeup of Cyprus? Sadly some of our own villagers went as far as to accept the ridicule in the belief that our past ancestors switched according to their interest.

After a six year intensive research based on original archive documents a completely different picture seems to have emerged. The vast majority of the ethnic Turks of the village did in fact serve for years in the military, in fact when the 1831 and 1879 census documents are compared it’s clear that nicknames that were considered to reveal our past Latin or Greek origins and were very common in family identification seem to be much more recent than people believe. In the 1831 documents only one or 2 nicknames exist on record. One is ”Coban” (Shepherd) but we also know this to be a name. The same family has the nickname of ”Topal” (the lame).[2] The vast majority of nicknames seems to be among the last 4-5 generations. The further one goes back the less there are. Therefore using our Greek, Turkish or Latin sounding nicknames as proof of our past ethnicity is flimsy to say the least. After all we had people named Mussolini, Kennedy, Grivas and even Cliff (after the British singer Cliff Richard) etc. No one can seriously claim a relationship to these past international figures. On close inspection there are some records of Muslim Turks marrying Christian women and converting to the Orthodox faith. Arif Mehmet Kavaz ‘Pasha’ from my paternal mother’s family being one. Born in 1856 he married Ayse Suleyman ‘Yasumullo, but after her death he married a Christian woman named Kakulla.[3] For some reason he named all his later children with Christian names and moved to Limassol. In spite of countless debates of conversions to Islam from the Christian faith, not a single person born between the period 1750 to the present have been found to have converted from Christianity to Islam. Considering there have been at least 8000 people recorded on the village family trees that is an amazing rebuttal of claim on the theory that the people of Lurucina converted to Islam.

Some argue that if there were conversions they took place immediately after the Ottoman conquest of 1571. But even this is hearsay and most important the details and evidence found to date have shown this theory to be flimsy. In the first Ottoman census of 1572 there were 27 Cizye (Christian households).[4] but by 1643 this increased to 41.[5] So the question is, if at a period of falling population count in Cyprus, how did a 50% increase in the population of Lurucina take place? Surely if they had converted to Islam the Christian population would have shown a decrease?

So let’s look at the documented evidence uncovered thus far. The 1879 census which covers the population from 1796-1879 reveals some interesting facts. Some were listed as being Bosnian's, Albanian and Arabic. I hardly think the officials would have registered these people as such if they did not somehow have their origins in these ethnic groups. Nearly all the family trees researched strangely seem to start one or two generations more or less during the period that is around the 1750's to early 1800’s. The Orthodox Christian population on the other hand is more consistent. They are recorded clearly as Christians in the 1572, 1643 and 1831 census records. The turmoil and economic devastation in the 1700’s did see a massive drop in the total population of the island, and the Christian population also decreased as a result. For some reason however the Muslim Turkish element is, as stated, much more recent. Though only 104 Muslim males (39 households) were recorded in 1831 (as opposed to 25 Christian males) an amazing discovery was also made. Some of the largest family trees of our village namely the Arabic‘Kırlangıc’ (Şiliono), İbrahım Mustafa ‘Garaoli’, and Hasan Hüseyin Topal (or Çoban ) turned out to be Sipahi.[6] Sipahi refers to all freeborn Ottoman Turkish mounted troops and tribal horsemen in the Ottoman army. The word was used almost synonymously with cavalry. The Sipahis formed two distinct types of cavalry: feudal-like, provincial timarli and the paid regular Kapikulu Sipahi.[7]

The Ottoman people had rights to the land but the Sipahi a unique kind of military aristocracy and cavalry portion of the military, also lived on the land with the farmers and collected tax revenues, usually in-kind, to subsidise the costs of training and equipping the small army, dedicated to serving the sultan. Was there a reason for all these Muslim families to have settled in Lurucina during the same period? It’s possible of course that certain elements, possibly the Christian or Latin members of the population joined in rebellion, and after being subdued the Sipahi families were rewarded with land for serving the Sultan faithfully? No doubt expert historians of Cyprus would know of these events in more detail, but that’s not to say they bothered with researching individual families like our roots in such detail. In order to understand the role of Sipahi a few independent sources would suffice to answer the role of these cavalry men during the Ottoman Empire.

The following is from the Encyclopaedia Britannica.

“Sipahi, occasionally spelled spahi, was a feudal cavalryman of the Ottoman Empire whose status resembled that of the mediaeval European knight. The sipahi (from Persian for “cavalryman”) was holder of a fief (timar; Turkish: tımar) granted directly by the Ottoman sultan and was entitled to all of the income from it in return for military service. The peasants on the land were subsequently attached to the land and became serfs. The sipahis provided the bulk of the Ottoman army until about the mid-16th century. From then on they were gradually supplanted by the Janissaries, an elite corps composed of infantrymen paid regular salaries by the sultanate. In part, this change resulted from the increased use of firearms, which made cavalry less important, and from the need to maintain a regular standing army. The sipahis were completely discredited during the War of Greek independence (1821–32), and the timar system was officially abolished in 1831 by Sultan Mahmud II as part of his program to create a modern Western-style army.”

The Military Architecture describes them as Sipahi were the Turkish equivalent of the European armoured knights. These troops were largely accustomed to fighting on horseback and their strength lay in their mobility as mounted archers. Their light weapons and armour were designed for hit-and-run tactics.

Since Kapikulu Sipahi were a cavalry regiment it was well known within the Ottoman military circles that they considered themselves a more superior stock of soldiers than Janissaries, who were sons of Christian peasants from the Balkans (Rumelia), and were basically slaves bound by various laws of the devşirme.

Whereas the Sipahi (both Tımarlı and Kapıkulu) were almost exclusively chosen amongst ethnic Turkic landowners, they made great strides of efforts to gain respect within the Ottoman Empire and their political reputation depended on the mistakes of the Janissary. That minor quarrels erupted between the two units is made evident with a Turkmen adage, still used today within Turkey, “Atlı er baş kaldırmaz”, which, referring to the unruly Janissaries, translates into “Horsemen don’t mutiny”.

The above information is without doubt powerful evidence that the main families in Lurucina were in fact from a strong ruling class of cavalry families stationed in Lurucina during a period of immense turmoil for the Ottomans, and most important that these families were from Turkic or Arabic Muslim background (the T.C Başbakanlık Osmanlı Arşivleri. Book TŞR.KB.d.00040. Pages 45 ve 46). In fact the 1833 land ownership (Başbakanlık Osmanlı arşivlerinin ML.VRD.TMT.d.16152 numaralı defterinin 49-52. Sayfaları. Luricina köyü. 1833 yılı. Prime ministerial Ottoman Archives Book number ML.VRD.TMT.d.16152. Pages 49-52.) also confirms that these wealthy families were large landowners. Many of these families each owned large tracts of land. Just 3 members of the Ibrahim ‘Garaoli’ owned 289 donums of land plus many olive trees and animals. 3 members of The Mehmet Kadri family owned 239 donums plus an enormous number of animals and trees. Their status as Sipahi and high military positions were not easily won. For a period of immense poverty on the island the 39 registered landowners collectively owned 2363 donums. (2.210 donums in Lurucina and the rest in other locations like Limya).[8] In addition they owned various heads of animals totalling 661. Hardly an amount to be scoffed at.

They were no doubt rewarded for their services to the empire. We already knew the Mehmet Katri family were of powerful military stock. They were in fact the largest land owners in Lurucina and the name ‘Kadri’ was not the real family name but was given to Mehmet Ismail ‘Kadri’ who seems to have belonged to the order of the Qadiriyyah. The name Katri originates from Qadiriyyah. The Qadiri Order is one of the oldest Sufi Orders. It derives its name from Abdul-Qadir Gilani (1077-1166), a native of the Iranian province of Mazandaran. The order is one of the most widespread of the Sufi orders in the Islamic world, and spread to Central Asia, Turkey, Cyprus, Balkans and much of East and West Africa. The Qadiriyyah have not developed any distinctive doctrines or teachings outside of mainstream Islam. They believe in the fundamental principles of Islam, but interpreted through mystical experience. This name was normally given to certain individuals who followed the order of the Qadiriyyah. [9] What this implies for our ancestor Mehmet Katri/Kadri is not clear. What is clear however is that during the Ottoman period it was normal to use the name of the order one belonged to.

The myth that the Muslims of Lurucina originally converted to reduce their tax burden seems to be completely discredited. The other myth that they switched to Christianity when their national service came up seems to be as flimsy as the story that Lurucina was founded by the fabled Venetian beauty Lorenzia. They all make good stories, but these do not equate to historic evidence or facts. The Ottoman records for the period 1786 to 1879 show an enormous number of men who completed their national service. [10] In addition most of the lakabs/Nicknames seem to belong to the generations born from the mid 1800’s to the period just before 1974. Hardly proof that Latin or Greek sounding names date to the period after the Ottoman conquest of 1572.

Many will of course point out the fact that the people of Lurucina almost spoke exclusively in the Greek language as proof of their origins, but The Siliono’s, Garaoli’s, Topal Hasan’s and Kadri families as their status proves belonged to the Muslim sect as recent as 1831. On closer inspection the marriages of the men and women between these families is further evidence that they inter-married due to their high class status. The marriage of Ayse Yusuf ‘Siliono’ with Mehmet Kavaz. (from the Kadri family), Serife Ibrahim ‘Garaoli’ with Hasan Yusuf ‘Arap’ are just two examples that families married because of their status and large ownership of land. The Arabi’s came from a family that had a Sipahi (Namely Mustafa Yusuf born in 1791) as their elder, while the Kadri’s/Kavaz had a unique place in Lurucina. Yet we all know that our grandparents born in the late 1800’s to these family groups could hardly speak Turkish. So why did they forget their original language and switch to Greek? Perhaps we can use some examples to explain this phenomenon which is much more common than people think.

Many of the Cypriots who settled in the UK in the 1950’s and 60’s were 1st generation, and yet we all know for a fact that only fifty years later many youngsters speak the language of the majority English people. In fact my own grandchildren being only 2nd generation cannot speak any Turkish. I doubt there is a single family in the Diaspora who do not have some members of their youth who are not in the same position. I often meet Greek, Italian and Turkish youngsters who cannot speak the language of their parents. We can easily assume that another fifty years or so will be even more common. After all, if many 2nd generation people cannot speak their so-called mother tongue what chance do they have of teaching their children, much less their future grandchildren. Many will of course argue that we live in a foreign country while the people of Lurucina lived in Cyprus.

Nearly all the villages in the area however were Greek speaking, the conditions of mass ignorance, isolation and nonexistent communications in the period of 1830 to 1930 are hardly a secret. Compare this to the present day massive technology, mass internet communication and easy travel across the globe. It does not take rocket science to see the difference in circumstances between the 1800’s and the 21st century. The collapse of the Sipahi during the 19th century and abandonment of Ottoman rule inevitably led these once proud warriors and rich landowners to the total collapse of their privileges. Their survival forced much more integration with the local people who were predominantly Greek speaking. Sadly some turned to theft and some level of brigandage to survive. Proof of this are the many people listed in the documents as either missing or serving prison sentences, but most remained honest and proud of their past heritage.

Many today question how reliable are the records of people like Ibrahim Tahsildar and Huseyin Geleo who recorded the past origins of our ancestors. For example they recorded that the ‘Garaoli’s came from Kofunye/Kofinou. The Arabic Siliono’s from Pirga, The Sari Mehmet Hurrem bey from Antalya, Mehmet Mustafa Said from Silifke, The Porto and Alikkos from Dali, The Kara-Ismail from Karpaz and Suleyman Yusuf ‘Zabuni’ from Kalopsidia. I think I can answer this with ease. My own maternal great grandfather Ismail Ali ‘Gicco’s’ family is said to have come from Turkey.[11] He was born in 1892, I was born in 1956 and often explain to my grandchildren born in 2006 that he was born in Lurucina. Are we to seriously assume that Ibrahim and Huseyin were not aware, and did not know the birthplace of their great grandfathers born in the late 1700’s to early 1800’s. In fact Ibrahim Tahsildar was himself born in 1893 while Huseyin Suleyman Geleo was born in 1882. Ibrahim (as his nickname Tahsildar confirms was a tax collector) kept records of all the family trees. Are we to assume that they did not know the origins of the families when they were growing up. After all, their grandparents were still alive when they were young. Ibrahim Tahsildar gives precise details of his great grandfather Suleyman Yusuf marrying in 1798.[12] To add credibility to his claim I discovered in the 1831 census that the oldest children of Suleyman were born in 1801 (Yusuf) & 1806 (Ibrahim).[13] Conclusive proof that Ibrahim was a reliable source of information on our roots. Not really such a long time in the scheme of things. It’s sad that much of our past history and roots is clouded by hearsay, personal views and even prejudice due to modern day political differences which have no bearing on the people or circumstances prevailing in the past. That’s why I prefer to back up my views and writings based on original documented evidence, which have been located not only in The Milli Arsiv of Kyrenia (National Archives of Kyrenia) but also at the Turkish Republic Prime Ministerial Ottoman Archives of Istanbul.

No doubt the search for more documents on our roots and history will continue. Research is never ending and only a fool will submit that everything has been found. If there are some missing documents, or others present new evidence that may help to alter at least some of what I have found and shared, I would be the first to welcome them. In the absence of such claims however I have to admit that original documentation found to date is sufficient evidence to dispel the myths of Lorenzia, and our so called genetic link to the Venetians, or any other fanciful romanticism that seems to be a preferred option to that of documents recorded no more than 200 years ago.

I REST MY CASE

[1] Rupert Gunnis. Historic Cyprus. Pages 329-330.

[2] T.C Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, TŞR.KB.d.00040 numaralı defterin 45 ve 46 numaralı aile. No's 80-89.

[3] Records of İbrahım Tahsildar The Mehmet Katri family pages 38-69.

[4] Ahmet Gazioğlu Turks in Cyprus page 181. & table II page 21 of Halil İnalcık's, Ottoman policy and administration in Cyprus after the conquest.

[5] History Studies, International Journal of History. 2012. Page 136.

[6] T.C Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, (Republic of Turkey Prime Ministerial Archives)

[7] Osprey military, men-at-arms series. Edition 140. 1983 & Armies of the Ottoman empire 1775-1820 edition 314 by David Nicolle PhD & Angus McBride.

[8] Başbakanlık Osmanlı arşivlerinin (Prime Ministerial Ottoman archives) ML.VRD.TMT.d.16152 numaralı defterinin 49-52. Sayfaları. Lurucina köyü. 1833 yılı.

[9] Wikipedia & Encyclopaedia Britannica.

[10] Ottoman census 1879 Doc No's 287-1 to 334-1. National Archives and Research Institute of Kyrenia.

[11] Records of İbrahım Tahsildar pages 1-211

[12] Records of İbrahım Tahsildar page 4.

[13] T.C Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, (Republic of Turkey Prime Ministerial Archives) TŞR.KB.d.00040 numaralı defterin 45 -46. sayfalarında. persons No's; 90 & 95

**************************************************************************************************

Lurucina / Akıncılar Köylülerinin Geçmişlerini Ortaya Çıkarma Çalışmaları

Lurucina halkı üzerine en çok konuşulan, tartışılan konular arasında “atalarımız kimlerdi?” konusu bulunmaktadır. Bu konuda Lurucina’lı olmayan Kıbrıslılar bile birçok iddialar ortaya atmış bulunmaktadırlar. Bazıları bizim Hristiyan Rum olduğumuz ve vergi ödeme yükümlülüğünden kaçınmak için din değiştirdiğimiz iddiası üzerinde ısrarla durmaktadırlar. Birçokları kökenimizin Venedikli olduğunu ve gerek Rum, gerekse Türk ayırımcılığından kurtulmak için din değiştirdiğimize inanmaktadırlar. Bazıları ise kökenimizin Osmanlı Türklerine dayandığını iddia etmektedirler. Bu iddiaları doğrulayıcı hiçbir tarihsel  kanıt sunulmamıştır. Bazı iddialar ne kadar gerçekçi görülse de ideal edilen düşünceler, politik ideolojiler ve hatta bazen önyargılı görüşler ötesine gidememektedirler. İçinde bulunduğumuz zamanda etnik kökenimiz utanç veya endişe kaynağı olmamalıdır. Bugün dünyamız giderek çok çeşitli etnik ve din kökenli insanların birlikte yaşadığı bir kazan haline gelmiştir.  Ancak bilgimizin gerçekçi bir şekilde artırılması açısından kökenimizin tarihi üzerindeki verilerin tartışılması gerekmektedir.

Lurucina halkı kendilerini Kıbrıslı Türk olarak tanımlasalar da çok mükemmel Rumca konuştukları için kendilerine “Linobambaki” lakabı verilmiştir. Anlamı pamuk/yün olan bu kelime Lurucinalılar için aşağılayıcı bir anlamda kullanılmaktaydı, ve vergi vermekten kaçınmak için kendilerini Müslüman, askerlik yükümlülüğünden kaçınmak için ise kendilerini Hristiyan olarak tanımladıklarını ima etmekteydi. Bazı tarihçiler ‘Linobambaki’lere değinse de iddiaların doğruluğunu/ yanlışlığını kanıtlayıcı araştırma yapma yerine halk arasındaki inançları sorgusuz kabullenmeyi yeğlemişlerdir. Lurucina halkına karşı hem Rum, hem de Türk halkı eşit derecede alaycı tavırlar takınmışlardır. Bu olumsuz tavırlara karşıdır ki Lurucinalılar olarak aramızda yıkılmaz, kalıcı bağlar oluşmuş ve benzersiz kültürümüzün olumlu bir şekilde devamını sağlama yolunda kararlılığımız artmıştır. İnanılmaz olan şey, kimsenin, veya çok az kişinin aile soy ağaçlarımız dışında geçmişimizi araştırma girişiminde bulunmamasıdır. Bu yüzden tarihimiz dipnotlarda rastlanan “Linobambakilerin kalesi” [1] (en yoğun yaşadıkları yerler) gibi terimlerden öteye gidememiştir. Ada üzerinde Lefkoşa, Girne, Mağusa gibi önemli yerleşim merkezleri dururken Kıbrıs’ın etnik yapısını oluşturan birçok toplumların bu küçücük köy halkını hedef alıp onlara karşı aşağılayıcı tavırlar takınmaları anlaşılır gibi değil. Üzücü olan şey köylülerimizin bazılarının dahi atalarımızın çıkarları doğrultusunda taraf değiştirdiği inancı ile bu tavırları kabullenmeleridir.

Orijinal arşivlere dayanan altı yıllık yoğun bir araştırma sonucu tamamen farklı bir durum ortaya çıkmış gibi görünüyor. Köyümüzün etnik Türk kökenli nüfusunun çoğu yıllarca asker olarak görev yapmışlardı. 1831 ve 1879 Nüfus Sayım belgelerine bakıldığında Latin veya Rum kimliğimizi kanıtlar görülen bazı lakabların sanıldığından daha yakın bir dönemde aile kimliklerini tanımlayan lakablar olarak kullanıldığı görülür. 1831 dökümanlarında sadece bir veya iki lakab bulunmaktadır. Biri “Çoban”dır. Bunun aynı zamanda bir isim olarak kullanıldığını biliyoruz. Aynı aile “Topal” [2] lakabı ile de biliniyor. Lakabların büyük çoğunluğu 4, 5 nesile dayanmaktadır. Geçmişe gittikçe lakablar azalmaktadır. Bu yüzden Rum, Türk veya Latin olarak kabul edilen lakablarımıza bakarak etnik kimliğimizi tanımlamak çok yetersiz kalmaktadır. Üstelik aramızda Mussolini, Kennedy, Grivas, hatta Cliff (İngiliz şarkıcı Cliff Richard’a özenerek verilen lakab), v.s. gibi lakablarla bilinen kişiler bulunmaktadır! Kimse bu geçmiş tarihi kimlikler ile ciddi bir akrabalık iddiasında bulunamaz. Yakından incelendiğinde Müslüman bazı Türk erkeklerin Hristiyan kadınlarla evlenip Ortodoks dinine geçtiği üzerine bazı veriler bulunmaktadır. Bunlardan Arif Mehmet Kavaz (Paşa), babaannem tarafından akrabalarım arasındadır. 1856 yılında doğan Arif Mehmet Kavaz (Paşa) Ayşe Süleyman’a (Yasumullo) evlenmişti. Ancak onun ölümünden sonra Kakullo isimli bir Hristiyan kadınla evlendi. [3] Bazı nedenlerle ondan olan tüm çocuklarına Hristiyan ismi verdi ve Limasol’a taşındı. Hristiyan dininden Müslümanlığa geçen kişilerle ilgili çok sayıda tartışma konu olsa da 1750 yılından günümüze kadar olan süreçte tek kişinin bile Hristiyanlıktan Müslümanlığa geçtiği görülmemiştir. Aile soy ağaçlarında 8000 kişinin kayıtlı olduğu gözönünde bulundurulursa, bu Lurucina halkının sonradan Müslümanlığa geçtiği teorilerini çürütücü müthiş bir durumdur.

Bazıları herhangibir din değiştirmesi olmuşsa bunun adanın Osmanlılar tarafından fethi olan 1571 yılının hemen sonrasında gerçekleştiğini iddia etmektedirler. Fakat bu iddiaların da sadece bir tahmin olduğu ve günümüze kadar bulunan veriler ışığında çok yetersiz oldukları ortaya çıkmıştır. 1572 Osmanlı Nüfus Sayım kayıtlarında rastlanan 27 Cizye (Hristiyan ev nüfusu) .[4] 1643 Sayımında 41 Cizyeye çıkmıştı.[5] Buradaki soru, Kıbrıs genelinde azalan bir nüfusun olduğu bir dönemde Lurucina nüfusunda nasıl olur ki yüzde 50 bir nüfus artışı görülebilir? İslam dinine geçmiş olsalar Hristiyan nüfusda bir düşüş görülmeyecek miydi?

Şimdiye kadar ortaya çıkarılan belge verilerine bir göz atalım. 1796-1879 yılları arasındaki dönemi kapsayan 1879 Nüfus Sayımı ilginç bazı gerçekler içerir. Bir kısım nüfusun kimliği Boşnak, Arnavut, Arab olarak tanımlanır. Yetkililein bu kişileri yanlış kimliklerle kayıt ettikleri düşünülemez. Araştırılan aile soy ağaçlarının hemen hemen hepsi garip bir şekilde az, çok bir veya iki nesil fark ile 1750li yıllar ile 1800 yıllarının başlangıç dönemine rastgelmektedir. Ortodoks Hristiyan nüfus sayısı ise daha tutarlıdır. 1572, 1643 ve 1831 Nüfus Sayım kayıtlarında bariz şekilde ‘Hristiyan’ olarak tanımlanırlar. 1700lü yıllarda adada görülen ekonomik çöküntü tüm ada nüfusunda büyük bir azalmaya sebeb olmuştu. Buna Hristiyan nüfus da dahildi. Belirttiğimiz bazı nedenlerle Müslüman Türk nüfus daha yeni bir olgudur. 1831 yılı sayımında 25 Hristiyan erkek nüfusa karşın sadece 104 Müslüman erkek nüfus belirtiliyor (39 ev halk nüfusu). Ancak bu dönemde şaşırtıcı bir şey daha ortaya çıktı. Köyümüzün en büyük aile soy ağaçlarına mensup bazı kişilerin ‘Sipahi’ olduğu görüldü. Bunlardan bazıları şunlardır: Arab kökenli Kırlangıç (Siliono), İbrahim Mustafa (Garaoli), ve Hasan Hüseyin Topal (veya Çoban). [6] Sipahi, Osmanlı ordusunda görev yapan süvari birliklere (atlı birlikler) verilen isimdi. Sipahiler iki ayrı tip süvari birliği oluşturmaktaydı. Feodal, geçici Tımarlı birlik ve ödenekli, kadrolu Kapıkulu Sipahileri.[7] Osmanlıların toprak edinme hakkı vardı. Askeri aristokrasi sınıfına mensup sipahiler de çiftçilerle aynı topraklarda yaşamaktaydılar. Halktan vergi toplamakta ve bunları Sultana hizmet yolunda asker yetiştirmek ve küçük orduları donatmak amacıyla kullanmaktaydılar. Tüm bu Müslüman ailelerin o dönemde Lurucina’ya yerleşmelerinde bir neden var mıydı? Bazı unsurların, özellikle Hristiyan ve Latin fertlerin isyan eylemlerine katıldıkları ve isyanın bastırılmasıyla Sipahi ailelerin Sultana sağladıkları sadık hizmet yüzünden kendilerine toprak verilerek mükafatlandırıldıkları mümkün olabilir. Kıbrısla ilgilenen uzman tarihçilerin bu bilgileri detaylı olarak bilme olanağı bulunmaktadır. Ancak ne yazık ki aralarından hiç kimse ailelerimizin kökeni hakkında detaylı araştırma yapma girişiminde bulunmadılar. Sipahilerin Osmanlı İmparatorluğundaki rollerini anlamak için bağımsız kaynaklara bakmak yeterlidir.

Aşağıdaki bilgiler ‘Encyclopedia Britannica’dan alınmıştır:

“Bazen spahi olarak yazılan sipahi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde feodal şövalyelere verilen bir isimdi. Statüleri Ortaçağ dönemindeki Avrupa şövalyelerine benzemektedir. Sipahi sözünün kökeni İran’dan gelmekte ve süvari anlamında kullanılmaktaydı. Sipahilere direkt olarak Sultan tarafından ‘tımar’ denilen bir toprak parçası verilmekteydi. Askeri hizmet karşılığı bu topraktan sağlanılan gelir sipahiye kalırdı. Toprakda çalışan köylüler zamanla bu topraklara bağlanıp ‘serf’ olmaktaydılar. Bu sıfat onlara toprak üzerinde bazı haklar vermekteydi. Sipahiler 16ıncı yılın ortalarına kadar Osmanlı ordusunun büyük bir bölümünü teşkil etmekteydiler. O dönemden sonra yerlerini yavaş yavaş ‘Yeniçeri’ denilen ve kendilerine Sultan tarafından düzenli maaş verilen seçkin, piyade kolorduya bıraktılar. Bu değişimin bir nedeni ateşli silahların giderek daha fazla kullanmasından kaynaklanmıştı. Bu da süvariliğin önemini azaltmaktaydı. Sipahiler 1821-1832 yeralan Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında saygınlıklarını yitirmişlerdi. Tımar sistemi 1831 yılında Sultan İkinci Mahmut tarafından Batı stili modern bir ordu kurma programı çerçevesinde kaldırılmıştı”.

Askeri dilde Sipahi olarak bilinenler Avrupalı silahlı şövalyelerin Türk versiyonu idiler. At üzerinde savaşmaya alışkın bu askerlerin en güçlü özelliği atlı okçular olarak hareketlilikleriydi. Hafif silah ve techizatları vur/kaç savaş yöntemi için oldukça uygundu.

Kapıkulu sipahileri Osmanlı askeri çevrelerde oldukça ün salmış süvariler olup kendilerini Balkanlardan gelen Hristiyan ailelerin oğluları olan ve temelde değişik devşirme kanunlarına göre ‘köle’ olarak görülen ‘Yeniçeri’lerden daha üstün görmekteydiler.

Tımarlı ve Kapıkulu sipahilerinin hemen hemen tümü etnik Türki toprak sahipleri arasından seçilmekteydiler. Osmanlı İmparatorluğu içerisinde büyük bir saygınlıkları vardı. Politik ünleri Yeniçerilerin yaptıkları hatalar yüzünden artmaktaydı. Zaman zaman iki birlik arasında tartışmalar, kavgalar başgöstermekteydi. Bugünün Türkiye’sinde iki birlik arasındaki farkı göstermeye yönelik Türkmen kökenli bir deyim bulunmaktadır: “Atlı er başkaldırmaz”. Bu Yeniçerilerin asiliğine işaret eden bir göndermedir.

Yukarıdaki bilgiler şüphesiz Lurucina’nın başlıca ailelerinin Osmanlılar için oldukça kargaşalı bir döneminde köye yerleşen egemen süvari ailelerinden oluştuğu hakkında güçlü kanıtlar sunmaktadır. En önemlisi bu ailelerin Türki veya Arab Müslüman kökenlerinden gelmiş olmalarıdır. 1833 yılında kayıtlara geçirilen toprak sahipliği kayıtları, (Başbakanlık Osmanlı Arşivleri. Kitap TŞR.KB.d.00040.Sayfa 45 ve 46. Ayrıca 1833 toprak sahipliği (Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinin ML.VRD.TMT.d.16152. Sayfa 49-52) bu varlıklı ailelerin büyük toprak sahibi olduklarını kanıtlar. Bu ailelerin birçoklarının çok geniş alanlara yayılan arazileri vardı. İbrahim (Garaoli) ailesinin sadece 3 ferdi 289 dönüm araziye sahip olup ek olarak çok sayıda hayvan ve ağaç sahibi idiler. Sipahi statüleri ve askeriyedeki yüksek rütbeleri kolay kazanılmamıştı. Adada aşırı bir sefaletin hüküm olduğu bir zamanda 39 kayıtlı toprak sahibi 2363 dönüm araziye sahipti (2210 dönüm Lurucina’da, geri kalan alan ise Limya gibi diğer yerlerde). [8] Ek olarak sayıları 661e varan hayvanları bulunmaktaydı. Küçümsenemeyecek kadar yüksek varlık.

Şüphesiz bu aileler Osmanlı İmparatorluğuna sağladıkları hizmetler için ödüllendirilmişlerdi. Mehmet Katri ailesinin güçlü bir askeri geçmişi olduğunu biliyorduk. Luricina’nın en büyük toprak alanına sahip bu ailenin ismi olan ‘Kadri’ ailenin gerçek ismi olmayıp, bu isim ‘Quadiriyyah’ tarikatına bağlı olduğu bilinen Mehmet İsmail’e (Kadri) verilmişti. Katri ismi en eski Sufi tarikatlarından olan Qadiri tarikatından kaynaklanmaktadır.  Tarikat ismini 1077-1166 yılları arasında yaşayan Abdul-Qadir Gilani’den almaktadır. Bu şahıs, İran’ın Mazandaran vilayetinin yerlilerindendi. Tarikat İslam dünyasının en yaygın Sufi tarikatlarından olup Orta Asya, Türkiye, Kıbrıs, Balkan ülkeleri ve Doğu ve Batı Afrika’nın birçok ülkelerine yayılmış bulunmaktaydı. Quadiriyyah tarikatı ana İslam dışında farklı bir doktrin, öğreti geliştirmemiştir. İslamın temel prensiplerini mistik deneyimlerle tanımlarlar. Katri ismi Quaddiriyah tarikatının belirli müritlerine verilen bir isimdi.[9] Bunun atamız olan Mehmet Katri / Kadri için ne anlam taşıdığı açık değildir. Açık olan, Osmanlı döneminde kişilerin bağlı bulunduğu tarikatın ismini kullanmasının normal olduğudur.

Lurucina’nın Müslüman nüfusunun vergi yükümlülüğünden kurtulmak için din değiştirdiklerinin yanlış bilgi olduğu açıkça ortaya çıkarılmıştır. Askerlik yükümlülüğünden kurtulmak için Hristiyanlığa geçtikleri inancının, Lurucina’nın Venedikli güzel Lorenzia tarafından kurulduğu efsanesi kadar gerçeklerden uzak olduğu da açıktır. Bunlar ilginç hikayeler sunmakta, fakat tarihsel veri ve gerçeklerle bağdaşmamaktadır. 1786 ile 1879 yılları arasındaki Osmanlı kayıtları askerlik görevini tamamlayan çok sayıda erkeğin olduğunu göstermektedir. [10] Üstelik lakabların birçoğu 1800 yıllarının ortaları ile 1974 yılının hemen öncesinde doğan nesillere aittir. Bu Latin veya Rumca kökenli olduğu sanılan isimlerin 1571 Osmanlı fethinden sonraki döneme ait olduğu inancını çürütücü niteliktedir.

Birçokları tabi ki Lurucina halkının hemen hemen tamamen Rumca konuştuğuna işaret ederek bunu kökenlerinin isbatı olarak kabul ederler. Halbuki Siliono, Garaoli, Topal Hasan ve Kadri ailelerinin 1831 yılı gibi yakın bir geçmişte statülerinin Müslüman kökenli olduğu isbat edilmiştir.  Yakın bir inceleme yapıldığında görülecektir ki bu ailelerin kadın ve erkeklerinin yüksek sınıf statülerinin gereği birbirleriyle evlilik bağları oluşturdukları görülecektir. Ayşe Yusuf (Siliono) ile Mehmet Kavaz (Kadri ailesinden), Şerife İbrahim (Garaoli) ile Hasan Yusuf (Arap) arasındaki evlilik bu ailelerin statülei ve büyük ölçüde toprak varlıkları gereği evlendiklerini gösteren iki örnektir. Arabi ailesinin büyükleri arasında 1791 yılında doğan Mustafa Yusuf isimli bir Sipahi bulunmaktaydı. Kadri  / Kavaz ailesinin ise Lurucina’da benzersiz bir konumu bulunmaktadır. Buna rağmen biliyoruz ki 1800 yıllarının sonlarına doğru dünyaya gelen ve bu aile gruplarına mensup olan atalarımız hemen hemen hiç Türkçe konuşamıyorlardı. Niye orijinal dillerini unutup Rumca dilini sahiplendiler? Belki bazı örneklerle düşündüğümüzden daha olağan, normal olan bu fenomeni açıklayabiliriz.

1950li, 60lı yıllarda Birleşik Krallığa yerleşen birçok Kıbrıslılar birinci kuşakları oluşturmaktaydılar. Böyle olmasına rağmen sadece 50 yıl sonra birçok genç kuşaklar ülkede çoğunluğu oluşturan İngiliz halkının dilini konuşmaktadırlar. Kendimden örnek verecek olursam benim ikinci kuşak olan torunlarım Türk dilini konuşamıyorlar. Diyasporadaki ailelerimizin aile fertleri arasında aynı durumda olmayan bir aile olduğu konusunda şüpheliyim. Çoğu zaman anne, babalarının dilini konuşamayan Rum, İtalyan veya Türk gençlerine rastlarım. Kolaylıkla tahmin edebiliriz ki 50 yıl sonra bu durum daha da yaygınlaşacaktır. Birçok ikinci kuşak mensubu kişiler dahi kendi sözde ana dilini konuşamadıktan sonra çocuklarına, torunlarına bu dili öğretmede ne şansları olabilir? Birçokları bizim burada yabancı bir ülkede yaşadığımızı, Lurucina’lıların ise Kıbrıs’ta yaşadığı gerçeğine işaret edebilir. Ancak Lurucina bölgesindeki köylerin hemen tamamı Rumca konuşan toplumlardan oluşmaktaydı. 1830, 1930 yılları arasındaki dönemdeki toplumsal cehaleti, toplumlar arasındaki izolasyonu ve iletişim eksikliğini biliyoruz. Bu durumu zamanımızın teknolojik gelişmeleri, yoğun İnternet iletişimi ve dünyamızın her köşesine kolaylıkla seyahat edebilme imkanlarımız ilekıyaslayınız. 21inci yüzyıl ve 1800lü yıllar arasındaki farklılıkları kolaylıkla görebiliriz. 19uncu yüzyılda Sipahilerin saltanatlarının ve Osmanlı döneminin sona ermesiyle bir zamanların bu mağrur savaşçılarının ve zengin toprak sahiplerinin ayrıcalıkları da tamamen çöküntüye uğradı. Hayatta kalabilmeleri için yerel halklara çok daha fazla entegre olmak zorunda kaldılar. Bunların çoğu Rumca konuşan halklardı. Üzücüdür ki yaşamlarını idame ettirmek için birçokları hırsızlık, eşkiyalık gibi yöntemlere başvurdu. Buna isbat olarak belgelerde birçok kişinin kaydının bulunmadığı veya hapiste olduğu görülebilir. Fakat birçokları da dürüst bir hayat sürdürmeyi ve geçmişlerini gururla hatırlamayı becerebildi.

Bugün birçokları atalarımızın orijinini kayıt eden İbrahim Tahsildar, Hüseyin Galeo gibi kişilerin kayıtlarının güvenilirliğini sorgulamaktadır. Örneğin Garaoli ailesinin Köfünye / Kofinou, Arab asıllı Siliono ailesinin Pirga,  Sarı Mehmet Hürrem Bey’in Antalya, Mehmet Mustafa Said’in Silifke, Porto ve Alşkko’ların Dali, Kara İsmail’lerin Karpaz, ve Süleyman Yusuf’un (Zabuni) Kalopsidia’dan geldiklerini kayıt etmişlerdi. [11] Bu durumun açıklamasını kolaylıkla yapabilirim. Anne tarafından büyük dedem İsmail Ali’nin (Gicco)Türkiye’den geldiği söylenir. 1892 yılında doğmuştu. Ben 1956 yılında doğdum ve 2006 yılında doğan torunuma onun Luricina’da doğduğunu söylerim. Herhalde İbrahim Tahsildar ve Hüseyin Süleyman Galeo’nun 1700lü yılların sonunda, 1800lü yılların başlangıcında doğan büyük dedelerinin doğum yerlerini bilmediklerini söyleyemeyiz. Hüseyin Tahsildar kendisi 1893, Hüseyin Süleyman Galeo ise 1882 yılında doğmuşlardı.İbrahim’in lakabından anlaşılacağı gibi (Tahsildar) vergi toplama memuru idi. Tüm ailesinin soy ağacı detaylarını kayıt etmişti. Büyümek üzereyken ailelerinin kökenini bilmediklerini düşünmek garip olmaz mı? Kaldı ki henüz çocukken dedeleri hala hayattaydı. İbrahim Tahsildar büyük dedesi Süleyman Yusuf’un 1798 yılında yaptığı evlilik hakkında kesin detaylar vermektedir.[12] 1831 Nüfus Sayım kayıtlarında Süleyman’ın büyük çocukları Yusuf’un 1801, İbrahim’in ise 1806 yıllarında doğduğunu öğrendim. [13] Bu bilgiler, İbrahim’in kökenlerimiz üzerine güvenilir bilgi kaynağı olduğunu isbat eder. Aradan o kadar çok uzun zaman geçmediği halde geçmişimizin ve kökenlerimizin şayalar, kişisel ve hatta önyargılı görüşler çerçevesinde tartışılması üzücüdür. Bunun altında yatan neden siyasi görüş ayrılıklarıdır ki bunların geçmişte yaşayan insanlar ve geçmişteki hakim koşullar üzerinde hiçbir ilgisi yoktur. Bu yüzdendir ki kişisel görüşlerimi ve yazdıklarımı orijinal dökümanların sunduğu deliller ışığında kanıtlamaya özen göstermekteyim. Ulaşabildiğim dökümanlar sadece Girne Milli Arşivinde değil, aynı zamanda İstanbul’da, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde bulunmaktadır.

Şüphesiz geçmişimiz ve kökenlerimiz üzerinde daha fazla belgelere ulaşma çabaları devam edecektir.Araştırmanın hiçbir zman sonu yoktur. Gerekli tüm bilgilere ulaşıldığı ancak aklını kullanmayanlar tarafından iddia edebilir. Benim araştırmalarım esnasında bulduğum ve paylaşdığım belgelerin sunduğu bilgilerin en azından bazılarının değiştirilmesini gerektirecek yeni deliller gün ışığına çıkarılırsa bundan en fazla ben memnun olacağım. Yeni bilgilerin eksikliğinde şimdiye kadar sunulan bilgilerin Lorenzia efsanesinin, Venediklilerle aramızdaki sözde genetik bağların, sadece 200 yıl süre içinde kayıt edilen belgelere rağmen halk arasında rağbet gören diğer hayali romantik inançların doğru olmadığını isbat etmeye yeterli olduğunu kabul etmemiz gerekecek.

[1] Rupert Gunnis. Historic Cyprus. Pages 329-330

[2] T.C Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, TŞR.KB.d.00040 numaralı defterin 45 ve 46 numaralı aile. No's 80-89

[3] Records of İbrahım Tahsildar The Mehmet Katri family pages 38-69

[4] Ahmet Gazioğlu Turks in Cyprus page 181. & table II page 21 of Halil İnalcık's, Ottoman policy and administration in Cyprus after the conquest.

[5] History Studies, International Journal of History. 2012. Page 136.

[6] T.C Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, (Republic of Turkey Prime Ministerial Archives) TŞR.KB.d.00040 numaralı defterin 45 ve 46

[7] Osprey military, men-at-arms series. Edition 140. 1983 & Armies of the Ottoman empire 1775-1820 edition 314 by David Nicolle PhD & Angus McBride.

[8] Başbakanlık Osmanlı arşivlerinin (Prime Ministerial Ottoman archives) ML.VRD.TMT.d.16152 numaralı defterinin 49-52. Sayfaları. Luricina köyü. 1833 yılı.

[9] Wikipedia & Encyclopedia Britannica

[10] Ottoman census 1879 Doc No's 287-1 to 334-1. National Archives and Research Institute of Kyrenia

[11] Records of İbrahım Tahsildar pages 1-211

[12] records of İbrahım Tahsildar page 4.

[13] .C Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, (Republic of Turkey Prime Ministerial Archives) TŞR.KB.d.00040 numaralı defterin 45 -46. sayfalarında. persons No's; 90 & 95