top of page
Picture123.png

Legends, stories & folklore,

Picture123.png

Legends, stories, folklore, hills & fields.
Mitoloji, Efsane, folklar hikayeleri ve Tepeler,

    

               

The legend and origins of the village of Lurucina is clouded in myths, stories and mystery. No doubt they have been embellished and changed through the passage of time. So taking them as historical facts is not an option.


No doubt the most enduring myth of Lurucina is the fabled beauty Lorenzia. The origins of Lurucina are reputed to have been found by a Latin shepherd maiden during the Lusignan period, possibly 12 or the 13th century. Her name reputedly was Lorenzia and she used the stream or wells running in the village to water her sheep and goats (nowadays adjacent to the mosque). She finally built her home there. She had such beauty and elegance and charisma that people flocked to join her in making a home next to her. With a ready supply of fresh water and  a lovely backdrop of hills, the fertile valley also became a small farming community. People would simply refer to the area as ''Lorenzia's place. Eventually the village was established.  I personally don't believe in the fable story of Lorenzia. After all, medieval maps from 1542 show it as Louroukina, Lorthina, then Louroujina and so forth. There is however a 2/3 hundred year gap in our historical sources. There is no way the peasant population who lived in the 18/1900's would have had knowledge of what happened 700 hundred years previously. Most important, if as seems likely most of the family roots existing today only came to the village after the mid 1700's  the myth was either incorporated into the local beliefs or made up at a much later date.


Perhaps one of the most interesting names of the surrounding hills is "Shistra tou Thragu", "Dev Yırtığı" in Turkish, which literally means "the den of the Dragon (or Giant)". The story goes that a long time ago (unspecified time in history) a giant or a very large strong man lived between the crevices of that hill. He was a constant menace to the local people and very often would come down to the local settlements to harass and rob the people of food etc. Due to the lack of authority this went on for some considerable time.


The local people would pray to God in order to save them from this monster of a man. One day the weather was very bad. Rain, thunder and lightning was striking the hills at an alarming rate. Once the weather improved the locals noticed that the giant had not been seen for a while. They soon wondered what happened, so a group decided to investigate. They soon found the Giant dead between the crevices. Their conclusion was that God had answered their prayers and struck the giant with lightning and tore the hillside apart forming a small canyon/crevice which then became called "Shistra tou Thragu".


The story may sound far fetched but let's look at the probabilities. Is it not possible that an individual living on his own at a massive disadvantage and poor, possibly of some mental difficulties as a result of his loneliness or for whatever reason had no option but to steal and harass the peasants for his very survival? People in ancient times neither understood or cared for the disadvantaged. Living in such crude conditions would no doubt toughen an individual, and if the person in question was tall for his times he would be considered a giant.


All the above are purely based on local old time legends and not on factual evidence. But like many things associated with Lurucina, it makes a hell of a good story and as a result enhances local folklore. The names of hills and fields no doubt have their origin in  events, people, owners or peculiar shapes etc. This is not unique to our village. Sometimes we know roads and fields, but rarely think "where and how did the name come from"? Luricina cannot be an exception. For the purpose of this page lets take some examples from other parts of the world and compare them to what we have in and around the village.


Many people know that Paris was named after an ancient tribe of Gauls the "Parisii",Venice after the "Veneto". Galatya in Turkey after the Gauls who settled there in ancient times, and more recently America the Continent after the explorer Amerigo Vespucci. Therefore I'm of the firm belief that places like Laxia du Kapitanou, (field of the captain) Pallourogambos, (a kind of thorny field) Alubo-lakos ( fox pool) were named for a purpose. In more recent times "Gugo du bodiri" ( gugo is a shelter built with canes to protect from the sun) and of course the areas of the village like Muhtarlar, Muski, Gurello mahallesi are named after families. Hundreds of years in the future these recent additions will be known only by name but not necessarily the exact reason for their origins. Only historians can enlighten us to most of the facts, and as Luricina is not under anyone's radar then our names and places become shrouded in the mist of history.


I will share one example in order to open a debate even if it sounds far fetched to many. Frankly the far fetched and the truth can very often be closer than we imagine. During a meeting with Soner Karagozlu 'Mavromadi he explained to me that during his time in the media he allegedly researched the origins of Luricina. According to him one of the hills had a small cave or crevice where people used to live or shelter and in the evenings when lighting a fire for warmth or cooking, the light could be seen for miles around. Being under Latin rule (During the Lusignan or Venetian period) people would point out and say " Lucerna '' meaning lantern in Italian. It's easy to imagine people saying "ecco la lucerna", there is the lantern. Karagözlü claimed that this was the beginning of the first settlements of Luricina. Like the Lorenzia story, it was a romantic story, sadly no reference or source was given for this story. By nature I do not reject  theory outright, but we all need to admit that romantic stories do not equate to real history. 


Hüseyin Selim, whom I met shortly afterwards, presented me with a list of the names of many hills and fields to add to my list. I came across the name “Luccena” on the list. He did not know the history of this name, and did not remember where the place was. He called me later and said he remembered where the mentioned place was. However, the place he mentioned cast doubt on the accuracy of the story. Because there was no cave on the hill. I talked to a few of our elderly villagers, but no one knew anything about this story. Another interesting story on the subject is associated with a young Latin girl. It is rumored that this girl went up the hill and lit a lantern to signal to her lover that she was there. Legend, folklore or a made-up village story. What is certain is that the name of every hill or field originates from people or events. We will never know the truth. But every village has its own folklore. Undoubtedly, Luricina also had its share of its own romantic mythology. Amazing stories for an amazing village


                                         


   Yukardaki yazının Türkçesi                   


Luricina köyünün kökeni üzerine çeşitli efsaneler, hikayeler bulunmaktadır. Bunların zamanla abartılarak değişime uğradığı kesindir. Bu yüzden onları tarihi bir gerçek olarak Kabul etmemeliyiz.


Bu hikayelerin şüphesiz en çarpıcısı, efsanevi bir güzelliğe sahip olduğu rivayet edilen Lorenzia’nın hikayesidir. Luricina’nın 12. Veya 13.Yüzyıllarda Latin bir çoban kadın tarafından kurulduğu rivayet edilir. İsminin Lorenzia olduğu söylenen bu kadın bölgedeki dere veya kuyudan koyun ve keçileri için su sağlıyormuş. Sonunda Lorenzia o bölgeye yerleşir. Lorenzia’nın güzelliği, şıklığı ve karizması birçoklarının daha aynı bölgeye yerleşmek için akın etmesine neden olur. Hazır taze su kaynağı ve bölgenin eşsiz güzelliği verimli vadide tarımla uğraşan küçük bir toplumun oluşmasına yol açar. Bölge “Lorenzia’nın Yeri” olarak bilinmeye başlanır. Bir süre sonra da köy kurulur. Ben şahsen bu hikayenin doğruluğuna inanmıyorum.Çünkü 1542 den itibaren Ortaçağ haritalarında köy Louroukina, Lorthina, Louroujina v.s. gibi isimlerle bilinmektedir. Ancak tarihsel kaynak bilgimizde 2/300 yıllık bir boşluk bulunmaktadır. 1800, 1900'lü yıllarda yaşayan köylü nüfusun 700 yıl önce olup bitenler üzerine bilgi sahibi olmaları olanaksızdır.  En önemlisi, köyün bugünkü aile kökenlerinin 1700 lü yılların ortalarında başladığı kuvvetli ihtimalini gözününde bulundurursak, efsanenin bölgenin anonim belleğine yerleştiği veya çok sonradan uydurulduğu kanısına varabiliriz.


Belki de civar tepelere verilen isimlerin en ilginci “Shistra du Thragu” (Türkçede “Dev Yırtığı olarak bilinir” tepesidir. Gerçek anlamı “Devin, veya Canavarın İni”dir. Rivayete göre tepe gediklerinin arasında yaşayan bir dev, veya çok iri yapılı bir adam varmış. Bölge halkı için sürekli tehdit yaratan bu dev zaman zaman bölgeye inip halkın gıda malzemelerini yağmalarmış. Herhangi bir otorite eksikliğinde bu durum çok uzun süre devam eder.


Bölge halkı kendilerini bu beladan koruması için Tanrıya yalvarıp dururlar. Günlerden bir gün, çok kötü hava şartları bölgeyi hakimiyeti altına alır. Şiddetli yağmur yağmakta, şimşek çakmakta ve yıldırımlar düşmektedir. Hava düzeldikten sonra halk devin bir süre etrafta görünmediğini farkeder. Ne olduğunu merak ederler. Bir grup araştırmak üzere yola koyulur. Devi tepe gedikleri arasında ölü olarak bulurlar. Tanrının dualarına cevap verdiğini ve yıldırımla devi öldürdüğü kanısına varırlar. Gökten yağan yıldırımlar tepeyi ikiye ayırıp küçük bir kanyonun oluşmasına neden olmuştur. Kanyona sonradan “Shistra du Thragu” ismi verilir.


Hikaye inanılması güç olarak görülebilir. Ama gelin bir olasılığına göz atalım. Yalnız başına, yoksulluğun verdiği tüm dezavantajlarla yaşayan, muhtemelen zihinsel engelli bir kişinin çeşitli nedenlerle köy halkını taciz ederek, onlardan çalarak yaşamını sağlamak için uğraş vermesi ihtimal dışında mıdır? Bu tür katı şartlar altında yaşayan birisi pek tabii ki sertleşecek ve zamanına göre çok uzun boylu ise “dev” olarak tanımlanacaktır.


Yukarıda anlatılanların kaynağı gerçeğe değil, eski yöresel efsanelere dayanır. Ancak bunlar Luricina ile ilgili diğer şeyler gibi çok ilginç bir hikaye arz edip bölge folklorunun zenginleşmesine neden olur. Tepelere, tarlalara verilen isimler şüphesiz olaylardan, kişilerden veya garip şekillerden etkilenir. Bu sadece kendi köyümüze has bir şey değildir. Bazen bildiğimiz yol, tarla isimlerinin orijininin nereden kaynaklandığını pek düşünmeyiz. Luricina’daki isimler istisna değildir. Gelin dünyanın değişik yerlerinden örnekler vererek bunları köyümüz ve çevresi ile karşılaştıralım.


Birçokları Paris isminin “Parisii” isimli eski bir Galya kavminin isminden, Venedik isminin “Veneto” bölgesinden kaynaklandığının bilincindedir. Türkiye’deki Galatya bölgesinin ismini eski dönemlerde bölgeye yerleşen Galyalılardan aldığı, ve daha yakın geçmişte Amerika kıtasının ismini kıtayı keşfeden Amerigo Vespucci isminden aldığı da gerçek bilgiler arasındadır. Bu yüzden bölgemizdeki Laxia du Kapitanou (Kaptan Tarlası), Pallourogambos (bir nevi dikenli tarla), Alubo-Lakos (Tilki havuzu) gibi yerlerin de bir maksat için verildiğine yürekten inanmaktayım. Yakın geçmişte “Gugo du bodiri” (gugo kamıştan yapılan ve güneşten koruma amaçlı bir sığınaktır), Muhtarlar, Muski ve Gurello mahallesi isimlerini aile isimlerinden almaktadırlar. Bundan yüzyıllar sonra muhakkak ki bu yerler sadece isim olarak bilinecekler ve belki de isimlerin orijini meçhul kalacaktır. Sadece tarihçiler bizleri birçok gerçekler üzerine aydınlatabilir. Luricina herhangi bir kurumun ilgi alanı dahilinde olmadığından köyümüze ait isimler ve yerler tarihin karanlığında kalma durumundadır. 


Ne kadar inanılmaz olarak görülebilirse de bir örneği  görüş alışverişi süreci başlatmak amacıyla sizlerle paylaşmak istiyorum. Esasında inanılmaz gibi görünen şeylerle gerçek olan şeyler arasındaki mesafe bazen sandığımızdan daha yakındır. Soner Karagözlü (Mavromadi) ile yaptığım görüşmede, medyadaki çalışması esnasında Luricina’nın orijini üzerine araştırma yaptığını söylemişti. Anlattığına göre tepelerden birinde insanların yaşadığı veya geceleri ısınmak, ateş üzerinde yemek pişirmek için sığındıkları küçük bir mağara bulunuyormuş. Mağaradan sızan ışık millerce öteden görünmekteymiş. Lüzinyan ve Venedik dönemlerindeki Latin egemenliği altında yaşayan halk bu ışığı gösterip “Lucerna” diyorlarmış (İtalyanca fener anlamındadır). Halkın “ecco la lucerna” (işte fener) demesi tahmin edilebilir.


Karagözlü, bunun Luricina'nın ilk yerleşimlerinin başlangıcı olduğunu iddia etti. Lorenzia hikayesi gibi romantik bir hikayeydi, ne yazık ki bu hikaye için herhangi bir referans veya kaynak belirtilmedi. Doğası gereği teoriyi doğrudan reddetmiyorum ama romantik hikayelerin gerçek tarih ile eş değer olmadığını hepimizin kabul etmesi gerekiyor.


Kısa bir süre sonra buluştuğum Hüseyin Selim listeme eklemem için bana birçok tepe ve tarlaların isimlerinden oluşan bir liste sundu. Listede “Luccena” ismine rastladım. Kendisi bu ismin geçmişini bilmiyor, ve yerin nerede olduğu hatırlamıyordu. Sonradan bana telefon edip bahsedilen yerin nerede olduğunu hatırladığını söyledi. Ancak bahsettiği yer hikayenin doğruluğuna gölge düşürür nitelikteydi. Çünkü tepede herhangi bir mağara bulunmuyordu. Birkaç yaşlı köylümüz ile konuştum, ancak kimsenin bu hikaye hakkında kimsenin bilgisi yoktu. Konu ile ilgili başka ilginç bir hikaye genç bir Latin kız ile ilişkilidir. Bu kızın tepeye çıkıp sevgilisine orada olduğu işaretini vermek için bir fener yaktığı rivayet edilir. Efsane, folklor veya uydurulmuş bir köy hikayesi. Kesin olan her tepe veya tarlanın isminin kişilerden veya olaylardan kaynaklandığıdır. Gerçeği hiçbir zaman bilemeyeceğiz. Fakat her köyün kendine has bir folkloru vardır. Şüphesiz Luricina da kendine has romantik mitolojiden nasibini almıştır.



____________________________________________________________________

NAMES OF FIELDS AND HILLS OF LURUCINA



ANEJİDİRİ

ALUBO-LAKOS

BEDİNACİ

GAMİNNO

GURTELLO-RAFOS

GAMIDI

KSALONA

KHALANDRA

LAKXİA TOU KASENOU

LAKSHES

MANASTIRO GAMBOS

MOUTSOUNİN

PHTELİA

SGLİNİGUİ

TERATSİN

VOUNARİN TOU ATHİOU

ARGAJA

AYİA

BASHİMAMMA

FORAO MANDRA

GADDA-LAKKOS

GABİRGA

GAFGALLA 

KAPSALLİA

KREMNOS

LİMBOURGA

LAKXİA TOU KATSARİ

MAKROULLOS

PHİLİDOTİSSA

SHİSTRA TOU THRAGU

VARVARU/AYİA VARVARA

XALONA/KSALONA


ARAKONDİA

BLATSOMADA

DRAHONA

GANCELLOS

GOLİMBOS 

GUGO'S DU BODİRİ

KAPİRİN/ KAPİRGA

KOLYMBOS

LUCCENA / LOUTSENA

LIMBOURKA

MELİSSİN

PALLOURA

ROTHESİN

STRADA DU DHALLU (Dali)

VİKLOS

XYNTOS/KSİNDOS

ASPRO-LAKŞHA

BALLURERA

GATSAMBUNERA

GHONİA

GATSIMON

KOKKINOYA/ KOCINOYA

KAPHKALLİA

KOURTELLORAKHOS

LAKXİA TOU KAPITANOU

LOURKA

MAVROYA

PALLOUROKAMBOS

SELLADHİA

STROFENGA

VUES



VILLAGE AREAS MOSTLY NAMED AFTER FAMILIES 


HOROLO

GATO

MUSKİ

BODİRİ

KAFA

YENİÇERİ

RUM MAHALLESI

GATSURA MAHALLESİ

GAÇÇARİ

GREMMO

MUHTARLAR

KAHVELER



GURELLO MAHALLESİ

GARAMUSTAFA

BARBARO

BOŞNAK

LAO



By Hussein Selim’s general views of the nicknames and the story relating to Lucena

İsmail Lurucina'nin tarihi, Soy Ağacları Lakapları ile ilgili yaptığın araştırma, çalişma çok ilginçtir tebrik ederim. Eminim ki elde ettiğiniz bilgilere ulaşabilmek cok uzun zamanı ve uğraşı gerektirdi. güzel bir proje...sadece müsadenle konu ile ilgili ve ilginç bulduğum birkaç noktaya değinmek isterim,,, Araştırmanın ÇATISTA bölümünde bana lütfettiğin beyitler Rahmetlik MUSTAFA MUZAFFER Dayı tarafından kardeşi için yazılmış beyitler dir,,, Köydeki ova ve tepe isimleri bölümünde geçen" LUCENA" Stavros Tepesinin Köye bakan yamacından başlayarak Xindo tepesinin sol tarafından Yeniçeri Mahallesine kadar uzanan bölgedir,,, Yeniçeri Ailesinin orda tarlaları vardı ve oraya" LUCENA" derlerdi,,, Köy dışında hatırladığım tek Mağara DERATSİ tepesinin köye bakan eteğinde idi Köyün içinde bir iki tane Mağara olduğunu hatırlarım veya duymuşum vardır biri Gocagaronun Mağrası" O SPİLLİOS DU GOCAGARU" diğeri Rialanın Mağarası" O SPİLLİOS DU RİALA" diye bilinirdi,bunlar Ali Fucellinin ve Mustafa Mustambeşin evlerinin önünde ve Tsaeranın evlerinin yan tarafında idi.,,,Köydeki bir düğünde çıkan bir kavgada bir kişinin öldürüldüğü hikayesi,,, buna benzer bir hikayeyi bende annemden çok defa duydum. ona da nenem söylermiş belkide değişik bir hikayedir gene 1800 lerde köyde bir düğünde çıkan bir kavgada iki veya üç ARNAVUT öldürülmüş, Hasan Yücelen de köy ile ilgili kitabında böyle bir olaydan bahsetmektedir ona kimden duyduğunu sorduğumda bana İbrahım Tozi'den duyduğunu soyledi.,,,Lakaplar konusunda ise Köydeki lakapların çoğunun Türkçede veya Rumcada bir karşılığı bir manası vardır örneğin Aspri ( Beyaz) Mavri ( Esmer/Siyah) Gunduro ( Kısa) Gondo (kısa boylu) Şago( Gölgede büyüyen) Birgo( Kale) Haranga (Kuytu saklanacak yer) Batta( Mustafa) Bada (Ramadan ) Bedi ( Mehmet) gibi,,, bunların yanında bildiğim kadarı ile ne Türkçede nede Rumcada karşılığı anlamı olmayan lakaplar vardır mesela Tindi, Gunetti, Verde, Geleo, Gigeo, Skuri, Tsende, Trambulli, Fucelli, Gitimiri, Babui, Manna,Badudi, Barduçço gibi acaba bu lakapları bu insanlara kim ve neden yakıştırdı ?










The following photos have been offered by courtesy of

Hasan Gazi

Ismail Veli Kirlapo

Taner Büyükoğlu

bottom of page